In je zoektocht naar een product of dienst op het internet, ben je vast al eens een advertentie bovenaan de zoekresultaten tegengekomen. Misschien klikte je erop zonder nadenken, in de veronderstelling dat het een betrouwbare bron was. Maar wat als die ogenschijnlijk onschuldige advertentie eigenlijk een dekmantel is voor malware? Deze tactiek, waarbij kwaadaardige advertenties worden ingezet om gebruikers te misleiden, wordt ook wel malvertising genoemd. In deze blog gaan we dieper in op hoe dit fenomeen werkt en wat je kan doen om jezelf te beschermen.
Wat is malvertising?
Malvertising is een samentrekking van de woorden “malicious” en “advertising” en verwijst naar het gebruik van online advertenties om kwaadaardige software te verspreiden. Cybercriminelen kopen advertentieruimte op zoekmachines of websites en plaatsen links naar besmette software die zich voordoet als legitieme programma’s. Deze advertenties verschijnen vaak bovenaan de zoekresultaten, wat hen geloofwaardigheid geeft en ervoor zorgt dat ze snel geklikt worden.
Hoe werkt het?
Malvertising werkt door gebruik te maken van de advertentienetwerken van zoekmachines zoals Google. Wanneer je een zoekopdracht uitvoert, worden gesponsorde links (advertenties) vaak boven de organische resultaten weergegeven. Cybercriminelen bootsen legitieme bedrijven na door bijvoorbeeld software zoals PDF-converters, antivirusprogramma’s of zelfs populaire tools als Zoom na te maken. Ze kopen advertenties die lijken op de echte versie, maar in plaats van je door te sturen naar de officiële website, word je geleid naar een valse pagina.
Hier kan je, zonder het te beseffen, een stuk software downloaden dat malware bevat, zoals een Remote Access Trojan (RAT) of ransomware. Deze malware kan ernstige schade aanrichten, van het stelen van je persoonlijke gegevens tot het volledig vergrendelen van je computer tegen losgeld.
Wie zijn het doelwit?
Hoewel iedereen het slachtoffer kan worden van malvertising, richten cybercriminelen zich vaak op gebruikers die minder op hun hoede zijn, zoals mensen die dringend naar een gratis versie van software zoeken. Ook bedrijven en organisaties kunnen doelwit zijn, vooral als werknemers per ongeluk schadelijke software downloaden via onbetrouwbare advertenties.
Het gebruik van malvertising is aantrekkelijk voor cybercriminelen omdat het een snelle manier is om een breed publiek te bereiken. De advertenties verschijnen immers op populaire zoekmachines en websites, waardoor ze duizenden of zelfs miljoenen gebruikers kunnen treffen.
Hoe kan je malvertising herkennen?
Het kan moeilijk zijn om malvertising op het eerste gezicht te herkennen, omdat deze advertenties vaak slim zijn vormgegeven om op betrouwbare bronnen te lijken. Toch zijn er enkele signalen waar je op kan letten om verdachte advertenties te vermijden:
- Ongelooflijk lage prijzen of gratis software: Als een advertentie te mooi klinkt om waar te zijn, is dat vaak ook het geval. Legitieme softwarebedrijven bieden zelden hun producten gratis of tegen extreem lage prijzen aan.
- Ongebruikelijke URL’s: Kijk altijd goed naar de link voordat je erop klikt. Als de URL er vreemd uitziet of niet overeenkomt met de officiële website van het bedrijf, wees dan op je hoede.
- Slechte grammatica of vertalingen: Veel malvertising-campagnes gebruiken slecht vertaalde teksten, wat een teken kan zijn dat de advertentie niet van een betrouwbare bron komt.
- Geen HTTPS: Controleer of de website een beveiligde verbinding gebruikt. Een URL die begint met “http://” in plaats van “https://” kan wijzen op een onveilige website.
Wat kan je doen om jezelf te beschermen?
Gelukkig zijn er enkele eenvoudige maatregelen die je kan nemen om jezelf te beschermen tegen malvertising:
- Gebruik een adblocker: Adblockers kunnen helpen om advertenties, waaronder schadelijke, volledig te blokkeren. Dit verkleint de kans dat je per ongeluk op een malafide advertentie klikt.
- Vertrouw op organische zoekresultaten: In plaats van te klikken op gesponsorde links, kan je beter kiezen voor de organische zoekresultaten. Deze komen rechtstreeks van de website van het bedrijf zelf en zijn doorgaans betrouwbaarder.
- Houd je software up-to-date: Zorg ervoor dat je besturingssysteem en beveiligingssoftware altijd up-to-date zijn. Dit helpt om kwetsbaarheden te dichten die cybercriminelen zouden kunnen misbruiken.
- Download software van officiële websites: Vermijd het downloaden van software via advertenties of derde partijen. Bezoek altijd de officiële website van de softwareleverancier om downloads uit te voeren.
- Wees kritisch bij aanbiedingen: Als je een advertentie ziet met een extreem aantrekkelijke aanbieding, neem dan de tijd om deze eerst te onderzoeken. Zoek naar recensies en controleer of de aanbieding legitiem is.
De rol van zoekmachines
Grote zoekmachines zoals Google hebben systemen opgezet om malvertising te bestrijden. Ze gebruiken geavanceerde filters en controleren regelmatig de advertenties die worden ingediend. Ondanks deze maatregelen vinden cybercriminelen nog steeds manieren om deze filters te omzeilen. Daarom is het belangrijk dat gebruikers zelf ook waakzaam blijven en niet blindelings vertrouwen op de veiligheid van advertenties in zoekmachines.
Conclusie
Malvertising is een groeiend probleem in de online wereld. Cybercriminelen maken misbruik van de geloofwaardigheid van advertenties in zoekresultaten om schadelijke software te verspreiden. Door bewust om te gaan met waar je op klikt en enkele basisbeveiligingsmaatregelen te nemen, kan je het risico op een infectie aanzienlijk verkleinen. Installeer een adblocker, vertrouw op organische zoekresultaten en download software altijd van officiële bronnen om veilig te blijven.
Blijf waakzaam en zorg ervoor dat je niet het volgende slachtoffer wordt van malvertising!
